Niezmienność rzeczy

Ciekawy cykl wykładów prowadzony przez Darrena Doherty. To jeden z największych specjalistów od od projektowania Keyline na świecie i niezły jajcarz przy okazji. Filmik przedstawia pierwszą część, reszta również na youtube.

Wiele osób, które się budują stoi przed problemem... Gdzie postawić dom na działce. Może tutaj, bo jest ładny widok, może tutaj, bo mniej betonu będzie trzeba pod fundamenty wylać. Ogólnie trudno zadecydować - nikt nie uczy w naukowy sposób o takiej podstawowej rzeczy, jak... gdzie do cholery ten dom postawić :) Nikt poza ludźmi z kręgu permakulturowego. Zaczątki tego podejścia stosują architekci zajmujący się domami pasywnymi, samowystarczalnymi, czy energooszczędnymi - starają się np. umiejscowić dom długą osią na linii wschód - zachód, tak by dom korzystał maksymalnie z energii słonecznej. To niezwykle ważne. No ale co z pozostałym składnikami, które składają się na dom autonomiczny, czy może samowystarczalność żywnościowo-ściekową?
Nie da rady przeżyć bez jedzenia, nawet w najbardziej samowystarczalnym domu.

Dzisiejszy wpis dotyczyć będzie Keyline-owej hierarchii trwałości. Brzmi bardzo górnolotnie i tajemniczo, ale po przeczytaniu tego wpisu będziesz pewnie tak jak i ja przekonany, że to nic innego, jak zdrowy rozsądek i trochę wiedzy.

Twórcą koncepcji Keyline był australijski inżynier górnictwa P.A. Yeomans. Dla nowych Czytelników przypomnę, że projektowanie Keyline to sposób projektowania posiadłości, by było one suszoodporne, pożaroodporne, by można wydajniej było używać wodę w gospodarstwie, co przekłada się na podniesioną jakość życia, wyższą produkcję rolną, bezpieczeństwo, większą bioróżnorodność i ostatecznie większe profity dla właściciela takiej posiadłości. W projektowaniu Keyline chodzi o dbanie o zarządzanie wodą. Cała reszta (zwiększona produktywność) to skutek lepszego jej wykorzystania.

Skala trwałości poszczególnych komponentów systemu w którym przychodź nam żyć:

1. Klimat
2. Rzeźba terenu
3. Woda
4. Drogi
5. Drzewa
6. Budynki
7. Inne podziały np.płoty
8. Gleba

Te czynniki uszeregowane są od tego co najtrudniej zmienić,do tego co najłatwiej. Tak też powinniśmy z nimi pracować. Czynnik wyżej w hierarchii jest ważniejszy, trudniej go zmienić a co się z tym wiąże jest to kosztowniejsze. Paradoksalnie nawet jeśli naszym najważniejszym cele jest postawienie budynku to powinniśmy uwzględnić ww. hierarchię. Ostatecznie (jeśli budujemy dla siebie) będziemy przecież w tym budynku żyć a nie tylko przebywać.

1.Uwzględnienie czynnika 1 jest dość logiczne - w Polsce mamy zimy, warto pomyśleć o odpowiedniej drodze, na którą mniej będzie śnieg zawiewał, wiaże się to również z takimi rzeczami, jak posiadanie dobrej izolacji w domu oraz rekuperatora... Klimat ogólnie przecież trudno zmienić. Możemy modyfikować mikroklimat, no ale trudno oczekiwać, że będziemy mieć w styczniu w środku pola +15 stopni w nocy (w Polsce). Jeśli mieszkamy w takiej Wielkopolsce, czy na Kujawach, to niewiele możemy zrobić z tym, że mamy średnią roczną opadów 600-450 mm na rok.

2.Rzeźba terenu jest również trudno zmienialnym czynnikiem. Jest to możliwe, ale jest to również stosunkowo drogie. Modyfikować rzeźbę terenu do pewnego stopnia możemy, jednak potężne roboty ziemne (robienie potężnych tam, czy zrównywanie gór) wiąże się z kosztami. Łatwiej postawić dom trochę inaczej, niż zrównywać wzniesienie, żeby mieć z miejsca, które sobie upatrzyliśmy ładny widok. Swale, oraz wykopanie małego stawu to przykład takich robót zimnych, które mają dobry stosunek koszt : efekt.

3.Woda to kolejny ważny czynnik, który jest trudniej modyfikowalny niż decyzja o usytuowaniu domu. Woda na posesji zależy od dwóch wcześniejszych czynników. Przy odpowiednim ukształtowaniu terenu woda będzie na służyć bardzo produktywnie. Zwykle wiąże się to z możliwością jej magazynowania i tym, by pozostawała ona na naszej posesji jak najdłużej i jak najwolniej poruszała się przez naszą działkę. Warto pamiętać, że woda pod wpływem grawitacji spływa w dół - warto to wykorzystać i umiejscowić ogród z roślinami wymagający dużej ilości nawadniania poniżej domu. W ten sposób będzie można wykorzystać szarą wodę, nawet bez pompy.

4.Droga jest strukturą, którą po postawieniu jest zwykle elementem bardzo trwałym. Dlaczego nie wykorzystać jej w projekcie Keyline? Łatwiej zaprojektować dom, który jest dobrze usytuowany w stosunku do drogi, niż drogę spełniającą zadania powierzone jej w projekcie Keyline dostosować do domu.

5. Drzewa są ważnymi elementami w dbaniu o wodę. Zwykle w projektowaniu Keyline sadzi się je w poprzek stoku, czyli zgodnie z poziomicą. Spowalniają spływ wody oraz zabezpieczają pole, sad, ogród przed erozją wodną, czym przyczyniają się dalej do zwiększania produktywności systemu. Żywopłot od strony przeważającego kierunku wiatru zmniejsza straty wody z gleby czy roślin. W projekcie Keyline pasy drzew są stawiane również w celu ochrony przed pożarami. Dobrym gatunkiem drzewa do tego celu jest wierzba, gdyż drzewo to się nie pali (z powodu jej wilgotności).

6.Wreszcie dochodzimy do budynków. Wg zasad Keyline powinniśmy umieszczać budynki w oparciu o wyżej wymienione zasady/elementy, gdyż o umiejscowieniu możemy decydować dość dowolnie. Woda natomiast. nie będzie płynęła pod górę, no chyba, że użyjemy energii do pokonania siły grawitacji (co jest drogie)

7.Inne elementy takie jak płoty są bardzo ruchome, to normalne...


8.Gleba. Dlaczego gleba jest ostatnia, czy oznacza, że jest najmniej ważna?
Nie.
Chodzi o to, że łatwo można ją modyfikować, można nawet ją przenieść używając buldożera, czy koparki (lub taczki na mniejszą skalę). Glebę można sobie również stworzyć... Dlaczego o tym wspominam? By nikt nie postawił domu w miejscu, gdzie nie ma dobrej wystawy słonecznej, czy nie ma dostępu do wody, z powodu tego, że w danym miejscu jest bardzo dobra ziemia do prowadzenia ogródka.



W jeśli zaprojektujemy swoją posiadłość zgodnie z ww. zasadami, to susza nam nie grozi. Nie zawsze jest to możliwe, z powodu posiadania małej działki, prawa,itp no ale to jest plan do którego powinniśmy dążyć.

Oto zdjęcie fragmentu jednej farmy zaprojektowanej zgodnie z zasadami Keyline. Widać, że świeżo po wcielaniu projektu w życie jest. Kliknij, żeby powiększyć

Na zakończenie pewien smutny dowcip...

-Jak jest różnica między leśnikiem i urzędnikiem z ARiMR a Bogiem?
-Bóg nie myśli, że jest leśnikiem czy urzędnikiem ARiMR..

A Ty co o tym myślisz?