Zasady projektowania produktywnego żywopłotu cz.1

Na zdjęciu posadzone od północy domu sosny, których głównym zadaniem jest ochrona przed wiatrem. Dodatkowo drzewa zostały zaszczepione grzybami mikoryzowymi (już dają duże ilości jadalnych grzybów). Widać, specjalnie wybudowane wały ziemne, które mają zapobiegać szybkiemu spływowi wody, widać również dużo słomy - idealnej ściółki dla drzew. W przyszłości będą tam również posadzone borówki. Zdjęcie pochodzi z pierwszego domu pasywnego w Polsce w którym zastosowano zasady permakultury.

Często wspominałem na łamach tego bloga (i nie tylko) o tym, że żywopłoty mogą zwiększyć wydajność np. pola pszenicy, sadu, czy ogrodu. Czas bym napisał trochę więcej na ten temat.

Podstawowe powody do stworzenie żywopłotu mogą się różnić. W niektórych sytuacjach ochrona przed wiatrem może być mniej ważna jak ochrona przed wzrokiem przechodniów czy hałasem od ulicy lub torów.

Już we wstępie można zobaczyć, że żywopłot może mieć różne zastosowania. Oto wszystko, co w tej chwili przychodzi mi do głowy:

1.ochrona przed hałasem
2.ochrona przed wiatrem
3.zwiększa naszą prywatność
4.poprawia estetykę
5.zwiększa bioróżnorodność
6.stanowi ostoję szkodników
7.stanowi ostoję dla pożytecznych zwierząt i innych organizmów
8.może wiązać azot
9.źródło żywności dla dzikich zwierząt
10.źródło żywności dla ludzi
11.źródło paszy dla zwierząt gospodarskich
12.źródło drewna do uprawy grzybów
13.źródło drewna na słupy do ogrodzeń
14.źródło nektaru i pyłku dla pszczół
15.ochrona przed erozją
16.ochrona przed wiatrem poprawia zapylanie roślin polegających na pszczołach

Wszystkie ww. punkty stanowią w odpowiednich okolicznościach plus (nawet punkt 6).
W dzisiejszym wpisie skupię się na punkcie 2, czyli ochronie przed wiatrem.
Wytłumaczę dlaczego dobrze zaprojektowany żywopłot może zwiększać plony i ograniczać koszta. Dobrze zaprojektowany żywopłot dzięki zmniejszeniu siły wiatru, ma na chroniony teren następujący efekt:
-zwiększa względną wilgotność powietrza
-łagodzi temperaturę gleby i powietrza
-ogranicza wyparowanie wody z gleby, czyli poprawia wilgotność gleby
-może zatrzymywać śnieg, czyli zwiększać ilość wilgoci dostępnej roślinom na wiosnę

Zapewne każdy z nas wie, że pranie w wietrzny dzień suszy się dużo szybciej. O ile w tym przypadku jest to dal nas korzystne, to w przypadku wilgoci odebranej roślinom jest to dla nas duża strata.

Skuteczność żywopłotu zależy od kilku czynników:
-wysokości żywopłotu
-gęstości
-czy jest zwarty, czy nie
-czy występują w nim przerwy, czy nie

Skuteczność żywopłotu zmniejsza się w miarę oddalania od niego. Przy założeniu, że żywopłot zatrzymuje 90% siły wiatru, to na odległość 1 razy wysokość prędkość wiatru będzie wynosić około 10% początkowej. Gdy dojdziemy do odległości 8 razy wysokość żywopłotu to jego skuteczność spadnie do około 50%. Efekt wiatrochronu da się zaobserwować nawet na odległości około 20 razy wysokość żywopłotu. Na takiej odległości jednak szybkość wiatru zmniejszona jest jedyne o kilka procent.

Polecam obejrzenie filmiku video o wiatrochronach. Twórcami filmu jest Uniwersytet Missouri (USA)


Cz.1



Cz.2

Żywopłoty nie są elementami, które można wykorzystać tylko w rolnictwie czy ogrodnictwie. Ich zastosowanie w budownictwie jest równie ważne. Wg. wydziału Leśnictwa Uniwersytetu Toronto (Kanada). Odpowiednio zaprojektowany żywopłot możne ograniczyć koszty ogrzewania zimą aż o 25%. W Polsce dobrze jest mieć żywopłot od północy - zabezpieczy nas przed mroźnymi wiatrami polarnymi.

Już wkrótce napiszę o tym, jak wykorzystać żywopłot by zwiększyć wydajność siłowni wiatrowej oraz jak ustrzec się najczęściej popełnianych błędów podczas projektowania żywopłotów.

Jak widać zagadnieniami takimi jak żywopłoty i agroleśnictwo zajmują się w USA uniwersytety. Miejmy nadzieje, że wkrótce w Polsce też zostanie dostrzeżona ich rola.

A Ty co o tym myślisz?